Programma 6 - Zorg voor elkaar

De gemeente heeft specifiek aandacht voor wonen, welzijn en zorg voor ouderen. Inwoners kunnen zo lang mogelijk op een voor hen goede en veilige manier in hun eigen omgeving blijven wonen. Onze samenleving staat open voor iedereen, ook voor mensen met bijvoorbeeld dementie of verward gedrag. Iedere inwoner ontvangt de ondersteuning die hij of zij nodig heeft met daarbij zoveel mogelijk eigen regie. 

We streven ernaar de kwaliteit van leven van onze inwoners te verhogen. Daarbij richten we ons op alle leeftijden, van nul tot honderdplus, en focussen ons op de speerpunten uit het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA), die zijn uitgewerkt in de verschillende opgaven zoals benoemd in de uitvoeringsprogramma's Sociaal Domein 2024-2027: 

• extra aandacht voor de mentale gezondheid van de jeugd 
• het versterken van de sociale basis 
• het terugdringen van gezondheidsachterstanden 
• een gezonde leefstijl 
• voorkomen en vroeg signalering van middelengebruik 
• sport- en beweegparticipatie 
• mantelzorg 
• vitaal ouder worden 

Wat hebben we gedaan in 2024?
Hernieuwde uitvoeringsprogramma’s 
De voorgaande uitvoeringsprogramma’s en nieuwe landelijke ontwikkelingen in het sociaal domein zijn afgelopen. Daarom is samen met maatschappelijke partners stilgestaan bij de huidige situatie op Texel om helder te krijgen wat er de komende jaren nodig is in het sociaal domein. Deze uitkomsten zijn meegenomen in de hernieuwde uitvoeringsprogramma’s sociaal domein. In de programma’s is ook het landelijk programma Gezond en Actief Leven Akkoord opgenomen waarmee we richting geven aan de lokale uitvoering voor preventie, een verbeterde gezondheid en een versterkte sociale basis.  

Ook is een koppeling gemaakt met de vastgestelde regiovisie sociaal domein (april), het vastgestelde gestelde gezondheidsbeleid (mei) en de nieuwe bcf-afspraken met Texels Welzijn (mei). Deze plannen en afspraken zijn nauw verweven met elkaar en worden op regionaal en lokaal niveau uitgerold. 

Implementatie programma’s
Na vaststelling van de uitvoeringsprogramma’s 2024-2027 in mei hebben we de projectstructuur ingericht voor de implementatie van de programma’s. Daarna hebben we, vanuit de onze regiefunctie, stevig ingezet op partnerschap met uitvoerende partijen in het sociaal domein. Waarbij we spraken over elkaars verwachtingen, kaders formuleerden en hebben we gezamenlijke doelen verkend.  

Om efficiënt te kunnen werken hebben we de bestaande coalities hervormd, uitgebreid of samengevoegd. Ook zijn we gestart met het opstellen van een strategisch communicatieplan Sociaal Domein. In deze overkoepelende communicatieaanpak ligt het accent op het bereiken van inwoners en het inrichten van een communicatieplatform. 

Behaalde tussenresultaten zijn: 

Uitvoeringsprogramma ’Kind & Jongeren’
We hebben geïnventariseerd wat al is opgezet in het kader van Kansrijke start. We vormden een coalitie Kansrijke start en er was ook een startbijeenkomst. 

Werkgroep  
Voor de werkgroep Ouderkracht hebben we een projectleider aangesteld. In themabijeenkomsten hebben we ouders voorzien van informatie rondom opvoeden (o.a. omgaan met verleidingen, groepsdruk en mentale gezondheid). Ook is er een dialoogsessie geweest met betrokken partners over de OKO-aanpak en ook een bijeenkomst voor professionals over mentale gezondheid. Op basis van feedback van de ouderavonden en de dialoogsessie hebben we een plan van aanpak opgesteld.  

Jongeren
Bij jongeren hebben we opgehaald wat zij graag in hun vrije tijd doen en wat zij nog missen. In het kader van de ACT-app benaderden we actief (potentiële) aanbieders om (nieuw) aanbod toe te voegen aan de app. Ook hebben we gevraagd hun aanbod up to date te houden.  

Op basis van actualiteiten, trends en ontwikkelingen haalt Young 4 Ever maandelijks een thema aan, waaraan projectmatig wordt gewerkt. Deze thema’s gaan o.a. over alcohol, drugs, seksualiteit, gamen en social media.  

Uitvoeringsprogramma ‘Alle (kwetsbare) inwoners’
We hebben ingezet op het herstellen en bestendigen van relaties met maatschappelijke partners met name in de gezondheidszorg op Texel. Zo worden de lijnen korter en kunnen we gezamenlijk stappen maken in de opgaven van het uitvoeringsprogramma. 

Dit uitvoeringsprogramma heeft qua doelgroep veel overlap met het uitvoeringsprogramma ‘Ouderen’. Daarom hebben we gekozen om één gezamenlijke coalitie Sociale Basis op te richten van waaruit verschillende werkgroepen aan de slag gaan. De coalitie is gevormd en voorbereidingen zijn getroffen voor de startbijeenkomst in januari 2025.  

Spelen en ontdekken 
We hebben het gezondheidsbeleid vastgesteld en op onderdelen tot uitvoering gebracht. Zo is er beleid- en beheerplan spelen 2024 ‘voor spelen en ontdekken’ opgesteld. Dit plan is gericht op speeltuinen. Bewustwording van het gezondheidsaspect speelt hierin een prominente rol, waarmee buiten spelen en bewegen op jonge leeftijd wordt gestimuleerd. Dit plan wordt verder verantwoord in programma 5 ‘samen beleven en bewegen’. 

Leefbaarheidsonderzoek 
We hebben opdracht gegeven voor een leefbaarheidsonderzoek in de dorpen Oudeschild en De Cocksdorp. Deze onderzoeken krijgen een vervolg in 2025. 

Positieve Gezondheid 
Vanuit de gedachte Positieve Gezondheid zijn we samen met huisartsen gestart om de interventie Welzijn op Recept (WOR) nieuw leven in te blazen. Ook hebben we samenwerkingsafspraken gemaakt en maakten we een informatiefolder voor cliënten. 

Durper Soep 
Samen met Texels Welzijn en Kerngezond Texel is het initiatief ‘durper soep’ gestart. Eén keer per maand komen de inwoners van De Cocksdorp onder het genot van een kom soep bijeen om over relevante thema’s geïnformeerd te worden, deze samen te bespreken en ook om verhalen en ervaringen te delen. 

Mantelzorg Texel 
De mantelzorg wordt steeds breder ondersteund. In samenwerking met verschillende welzijnspartners organiseerden we bijeenkomsten ‘het lotgenotencontact’ voor jonge mantelzorgers. Jongeren kunnen hier hun ervaring delen en kunnen ontspannen om zo los te komen van zorgtaken. Er is aandacht en een luisterend oor voor mantelzorgers tijdens het Alzheimer Café, Café Brainstorm en in de Deel. 

We openden een fysiek mantelzorgsteunpunt in de Buureton waar inwoners naar toe kunnen komen voor informatie en advies. 

Ook hebben we het Mantelzorgcompliment weer uitgedeeld. De mantelzorgers werden persoonlijk bezocht en bedankt en kregen een leuke attentie voor hun inzet het afgelopen jaar. 

Jeugdpas 
De implementatie van de Jeugdpas (Texelpas) is vertraagd en wordt in 2025 opgepakt. 

Uitvoeringsprogramma ‘Ouderen’
De opgave ‘Ouderen hebben een woonsituatie die passend is bij de (zorg)behoefte om zo lang mogelijk vitaal (thuis) oud te worden, wordt verantwoord onder programma 8 ‘Goed wonen’. 

Valpreventie 
De Sportstichting is gestart met de training Valpreventie in Oosterend en Den Hoorn en in Den Burg bij de instelling De Waerden. Voorafgaand aan de trainingen hebben we testavonden gehouden voor inwoners en (verbeter)programma’s gemaakt. We hebben informatiebijeenkomsten gehouden om het belang van valpreventie te belichten.  

Texels Welzijn haakte aan om te informeren en signaleren over eenzaamheid. Ook zijn er themabijeenkomsten gehouden door een diëtist (gezonde leefstijl en bewegen) voor deelnemers van de training valpreventie. 

Voor de training Valpreventie zijn twee beweegcoaches opgeleid om deze training te mogen geven en er zijn extra materialen voor de training aangeschaft. 

Vitaliteitsmarkt 
Sportstichting Texel heeft, in samenwerking met Texels Welzijn en Kerngezond Texel, een vitaliteitsmarkt ‘Lekker in de je vel’ georganiseerd. Dit was een beurs voor de volwassen doelgroep met extra focus op senioren. Het doel was om deze groep langer fit en actief te houden en vitaal en veilig in huis te kunnen blijven wonen. Op de beurs hadden 21 partijen een stand en zo’n 150 inwoners uit de doelgroep, hebben de beurs bezocht. 

BCF Texels Welzijn
Met Texels Welzijn zijn nieuwe meerjarige afspraken gemaakt voor de periode 2024-2026. In deze bcf staan de te bereiken maatschappelijke effecten en beleidsdoelen in het kader van zorg en welzijn van de gemeente centraal. Vanuit het maatschappelijk werk is ingezet op ondersteuning, preventie en participatie. Daarnaast is gestart met het uitbreiden van de Deel naar een inloophuis Texel gericht op ontmoeting waar, naast inwoners met een niet aangeboren hersenletsel en beginnende dementie, ook inwoners met reuma en kanker een dagdeel terecht kunnen. Andere mooie voorbeelden waar invulling aan is gegeven door Texels Welzijn zijn het uitbreiden van het mantelzorgsteunpunt, het inrichten van het vrijwilligerscoördinatiepunt in het HvO en initiatieven zoals de ‘Durper soep’ en Welzijn op Recept. 

Uitvoeren jongerenparticipatie
Het betreft hier het initiatief om lesmateriaal te creëren om bij scholen interactief met de jeugd in gesprek te gaan middels een toekomststoel. Dit initiatief is niet opgepakt in 2024. 

Realisatie jongeren ontmoetingsplek (JOP)
De JOP is meegenomen in het ontwerp van het ijsbaanterrein waar we in 2025 uitvoering aan geven. 

De gemeente hecht veel waarde aan het behoud van de eerstelijnsvoorzieningen op Texel. We stimuleren initiatieven van huisartsen en andere zorgaanbieders die belangrijke zorgfuncties bij elkaar willen brengen en meer faciliteiten naar het eiland willen halen. 

De gemeente ondersteunt initiatieven van dorpscommissies om dorpsservicepunten uit te breiden met huisartsen en paramedici en de ondersteuning bij zelfstandig wonen van ouderen en mensen met een beperking. 

We zorgen met de betreffende organisaties voor woonruimte voor essentiële beroepen. 

De gemeente werkt samen met netwerkpartners om de toegang tot (jeugd)zorg zo optimaal mogelijk te organiseren. Dit doen we door regelmatig onderling af te stemmen. De vraag van de inwoner staat hierin altijd centraal.

We zetten ons extra in om alle huishoudens die recht hebben op bepaalde regelingen, zoals tegemoetkomingen voor energiekosten, te bereiken. We bieden de mogelijkheid om via de gemeente een collectieve zorgverzekering af te sluiten. Daarnaast zetten we in op het vereenvoudigen van de aanvragen van bepaalde regelingen. We werken hierin samen met onder andere Texels Welzijn en de bibliotheek. 

Als gemeente willen we vraaggerichte hulp bieden, in plaats van aanbodgerichte hulp. Zo kunnen we beter aansluiten op de behoeften van onze inwoners. De Integrale Verordening Sociaal Domein, die wordt opgesteld, beschrijft in heldere taal hoe en waar een inwoner een hulpvraag kan stellen, de manier waarop de gemeente hulp biedt, welke vormen van zorg en ondersteuning? mogelijk zijn, welke rechten en plichten de inwoner heeft en wat inwoners en gemeente van elkaar mogen verwachten. Ook de gevolgen van het niet-nakomen van verplichtingen komt hierin aan bod. 

Wat hebben we gedaan in 2024?
Bloedserieus, stop menstruatie-armoede
We hebben een samenwerkingsovereenkomst afgesloten met het Armoedefonds Nederland voor het leveren van producten voor de menstruatie-uitgiftepunten (mup’s). De mup’s zijn door de gemeentewerf gemaakt en zijn vanaf 2025 in werking. Drie dorpshuizen en de Voedselbank zijn bereid om de mup’s te beheren. 

Extra inzet regelingen
Om huishoudens die recht hebben op regelingen hebben we tijdelijk een communicatiemedewerker aangesteld. Ook hebben we de webpagina ‘hulp bij geldzaken’ opnieuw ingericht.  

We voerden gesprekken met verschillende fondsen op Texel over de bereikbaarheid van de inwoners met een laag inkomen en het onderwerp heeft een vast agendapunt tijdens het schuldhulpverlenersoverleg. Vanuit de uitvoeringsprogramma’s hebben we een start gemaakt met het opstellen van een strategisch communicatieplan waarin de bereikbaarheid van de inwoners een belangrijke plek krijgt. Dit plan wordt in Q1 2025 opgeleverd. 

We hebben breed gecommuniceerd over de regeling van de energietoeslag (advertenties en socials).  

Voedselbank 
We hebben actief meegezocht naar een nieuwe locatie voor de Voedselbank, echter nog zonder resultaat. Dit blijft onder de aandacht. 

Bij Leer-werkbedrijf De Bolder staat arbeidsparticipatie, met de daaruit voortvloeiende leer- en werktrajecten van medewerkers, centraal. Ieder mens is uniek, waardoor altijd maatwerk wordt geleverd. We werken nauw samen met ketenpartners in de samenleving. De Bolder biedt werkervaringstrajecten, beschut werken, re-integratietrajecten, begeleid werken en detachering bij externe werkgevers. 

In de bestuursopdracht Planning en Control, vastgesteld in mei, is de integratie van Leer-werkbedrijf De Bolder als sub-opdracht opgenomen. Daarom wordt de begroting van De Bolder vanaf dit jaar onderdeel van de gemeentelijke programmabegroting. 

Wat hebben we in 2024 gedaan?
HVO & De Bolder 
In 2024 heeft de focus gelegen op de transitie waarbij taken van De Bolder naar het HvO zijn gegaan. Er is intensief samengewerkt tussen het HvO, De Bolder en de daarbij betrokken partners. Concreet bood de Bolder stageplaatsen die nodig waren voor de diverse taken die in 2024 door het HvO zijn uitgevoerd. 

Vanuit de WSW
Zolang de WSW als voorziening blijft bestaan zijn er medewerkers met een WSW-dienstverband. Jaarlijks vermindert het aantal werknemers met een WSW-dienstverband gemiddeld met ongeveer 6 personen, doordat medewerkers die uit dienst gaan (pensioen, ziekte, overlijden) niet meer worden vervangen door nieuwe instroom. Alleen wanneer een medewerker op eigen verzoek uit dienst gaat en later weer in dienst wil komen en dan nog een geldige WSW-indicatie heeft of bij overname van iemand vanuit een ander SW-bedrijf kan er nog sprake zijn van instroom. Sinds 2015 wordt door UWV namelijk geen nieuwe indicatie voor de WSW meer gegeven. 

In 2024 was de uitstroom met zes personen gelijk aan het gemiddelde. Na het maximum van 156 werknemers in 2010 is het aantal eind 2024 gedaald naar 69 medewerkers (dat is inclusief één persoon die gebruik maakt van de RVU en exclusief 13 begeleid werkenden). Een nieuwe ontwikkeling is dat medewerkers die de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt ervoor kiezen om nog voor een deel te blijven werken. In 2024 hebben twee medewerkers hiervoor gekozen. 

Vanuit de participatiewet
De Bolder is de uitvoerder van de Participatiewet voor de gemeente Texel en biedt als zodanig beschutte werkplekken. Daarbinnen wordt onderscheid gemaakt tussen personen met een indicatie voor beschut werken (per 31 december 20 medewerkers) en personen die zijn ingeschreven in het doelgroepregister in het kader van de banenafspraak (9 medewerkers aan het einde van het jaar).  

Job-coaching voor optimalisatie van de arbeid voor gedetacheerden.
Dit geldt zowel voor WSW-medewerkers als voor PW-medewerkers die vanuit De Bolder zijn gedetacheerd bij externe werkgevers. Door te blijven zoeken naar passende taken binnen werkplekken en door het verder ontwikkelen van de werknemer om zijn/haar taken optimaal uit te kunnen voeren, vergroten we de duurzaamheid van de dienstverbanden. Job-coaching voor Texelaars die met een beschut werk advies van UWV of die in het doelgroepregister staan en in dienst zijn bij een externe werkgever is in 2024 overgenomen door het Huis van Ontwikkeling. 

Stageplekken voor Texelaars met meervoudige problematiek
Het Huis van Ontwikkeling kan voor medewerkers die in aanmerking komen voor het opdoen van werkervaring, voor een arbeidsfit traject, voor re-integratie, voor een taal- of schoolstage een stageplek aanvragen bij De Bolder. In 2024 zijn in totaal 15 Texelaars door een stage werkzaam geweest bij De Bolder 

Vanuit de reclassering (werkgestraften)
Texelaars die een werkstraf opgelegd hebben gekregen tussen de 40 en 240 uur kunnen via het HvO komen werken bij De Bolder zonder dat daar een inkomen tegenover staat. Vaak zien we dat deze Texelaars uit een zwak sociaal systeem komen wat een sterke relatie heeft met het in aanraking komen met politie en justitie. Tijdens het uitvoeren van hun taakstraf bij De Bolder, begeleid het team van HvO deze Texelaars. Dit team onderzoekt de behoefte aan zorg en structuur en kan daar eventueel voorzieningen voor beschikbaar stellen. Deze aanpak draagt sterk bij aan de recidivevermindering. In 2024 hebben twee personen onbetaald werk verricht in het kader van een taakstraf. 

Investeringen
Zoals beschreven in het door de raad gekozen toekomstscenario voor De Bolder zijn we in 2024 gestart met modernisering van de wasserij, o.a. door te investeren in een nieuwe mangelstraat. Hiermee willen we een variëteit aan beschut werk mogelijk maken om zo op de langere termijn arbeidsplaatsen te garanderen. Goed om te melden dat dit in 2024 al direct heeft geleid tot een groter wasvolume met een hogere opbrengst. 

We hechten er veel waarde aan dat iedereen op het eiland actief meedoet in de samenleving. Ook Texelaars die (nog) geen baan hebben. De gemeente wil deze mensen via vrijwilligerswerk bij de samenleving betrekken en ze vervolgens, indien mogelijk, begeleiden bij een geleidelijke terugkeer naar de arbeidsmarkt. Dit doen we in samenwerking met het Huis van Ontwikkeling, De Bolder en Texels Welzijn. 

Wat hebben we in 2024 gedaan?
Vorming Huis van Ontwikkeling  
Op 1 januari is het Huis van Ontwikkeling (HvO) gestart. Het HvO heeft een vrijwilligerscoördinatorpunt met als doel vraag en aanbod van vrijwilligers breed te matchen. Hier hebben we een kwartiermaker voor aangesteld. Texels Welzijn beheert dit vrijwilligerscoördinatorpunt. Op de nieuw gelanceerde website ‘vrijwilligerswerkTexel’ kunnen vrijwilligers en organisatie elkaar vinden. We maakten verschillende inspirerende filmpjes waarin we de voordelen van het vrijwilligerswerk belichten. Ook hebben we een implementatieplan opgesteld met acties gericht op het werven en begeleiden van vrijwilligers en het goed positioneren van het vrijwillige coördinatiepunt binnen het HvO.  

We hechten er veel waarde aan dat alle inwoners kunnen meedoen in de maatschappij, ook wanneer zij hinder ondervinden van een fysieke of psychische beperking. Als dit niet lukt op eigen kracht, ondersteunen wij waar nodig. Samen met netwerkpartners wordt onderzocht welke ondersteuning het meest passend is. We werken samen vanuit vertrouwen in elkaars expertise.?

Wat hebben we gedaan in 2024?
Aanpassen verordening Maatschappelijke ondersteuning Texel 2019
Deze verordening is niet opgepakt. Er is voor gekozen om deze verordening op te nemen in de integrale verordening Sociaal Domein die in 2025 wordt opgesteld. 

Gemeente Texel vindt het belangrijk dat ieder kind gezond en veilig kan opgroeien. We zetten in op preventie via Opgroeien in een Kansrijke Omgeving (OKO), Schoolmaatschappelijk werk en jongerenwerk. Wanneer netwerkpartners of het sociaal team zien dat bepaalde thema’s veel spelen bij een grote groep jeugdigen, dan worden groepstrainingen aangeboden.? Als problemen niet preventief zijn op te lossen, dan kunnen jongeren en hun ouders worden begeleid naar jeugdhulp. 

Wat hebben we gedaan in 2024? 
Jongerenwerk extra inzetten en bestendigen
Young 4 Ever geeft continu uitvoering aan de bcf-afspraken. Dit wordt tussentijds gemonitord. Er zijn jeugdclubs gestart in de buitendorpen en jongeren op de OSG zijn bevraagd naar actuele onderwerpen. Vanuit de gesprekken met jongeren hebben wordt o.a. getracht de ACT-app te vullen met aanbod dat aansluit bij de jongeren. Daarnaast heeft Young 4 Ever deelgenomen aan Ouderkracht. We hebben een start gemaakt met het plan van aanpak voor 2025 om het jongerenwerk nog krachtiger neer te zetten zodat we een (nog) groter publiek bereiken.? 

De decentralisatie van Beschermd wonen is in 2024 opnieuw door de overheid uitgesteld. ?De streefdatum staat nu op 1 januari 2026. Ondanks het financieel nog onduidelijke kader, heeft de regio op uitvoeringsniveau samenwerkingsafspraken gemaakt. Vanuit de inkoopstrategie Wmo, vastgesteld in 2024, gaan we behalve op het bieden van zorg in een beschermde accommodatie (Beschermd wonen) de focus meer leggen op het bieden van zorg in de eigen omgeving (Beschermd thuis).? 

Wat hebben we gedaan in 2024?
Regiovisie beschermd wonen 2024
Tot inwerkingtreding op 1 januari wordt tot die tijd uitvoering gegeven aan de huidige wet op basis van de middelen van het huidige verdeelmodel.