Waar gaat het over?
Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) schrijft voor dat de baten en lasten van de overhead niet meer via de verdeelsleutel toegerekend mogen worden aan de afzonderlijke beleidsprogramma's. De overhead moet apart staan, dit bevordert de (landelijke) transparantie. Alleen de kosten van het primaire proces staan in de programma's. Door het apart presenteren van de overhead vervalt de noodzaak van een kostentoerekening aan alle gemeentelijke taken en activiteiten. Ook
de aan overhead toe te rekenen rente in het programma overhead. Hiermee winnen begroting en verantwoording aan transparantie en wordt er beter gestuurd op de bedrijfsvoering, aldus de commissie BBV. Bovendien kan een betere vergelijking worden gemaakt met andere gemeenten door het hanteren van een
landelijk voorgeschreven systematiek.
Het centraal moeten begroten en verantwoorden van alle overhead pakt nadelig uit als normaliter een deel van de overheadkosten ten laste van grote projecten of investeringen gebracht worden. Daarom is het toegestaan deze betreffende overheadkosten op indirecte wijze aan investeringen en projecten toe te rekenen.
Het centraal begroten van de kosten van overhead betekent dat het niet langer mogelijk is om uit de programma's of taakvelden de tarieven voor heffingen en leges te bepalen. Tot nu toe werden met verdeelsleutels via de kostenverdeelstaat overheadkosten aan de programma's toegerekend. Daardoor zaten
alle aan heffingen en leges toe te rekenen kosten in het programma.
Nu wordt apart bepaald welk deel van de overheadkosten aan heffingen en leges toegerekend kan worden. Om inzicht te verschaffen in de resultaten van deze berekeningen, moeten deze voortaan met toelichting worden opgenomen in paragraaf G: Lokale lasten.
Het BBV definieert overhead als 'alle kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van het primaire proces'. De 'Notitie overhead' van de commissie BBV gaat dieper in op de onderscheiden componenten van overhead. Voor wat betreft het personeel behoren tot de overhead de kosten voor:
- de leidinggevenden in het primaire proces;
- de medewerkers van financiën, toezicht en controle gericht op de eigen organisatie;
- de medewerkers van hrm;
- de medewerkers van inkoop;
- interne en externe communicatiemedewerkers, met uitzondering van klantcommunicatie;
- de medewerkers van juridische zaken;
- de medewerkers van bestuurszaken en bestuursondersteuning;
- de medewerkers van informatievoorziening en automatisering;
- de medewerkers van facilitaire zaken en huisvesting;
- de medewerkers bezig met postbehandeling en archivering;
- de managementondersteuning in het primaire proces.
Naast de personele kosten van bovenstaande medewerkers behoren ook tot de overhead:
- de kosten van de huisvesting voor de uitvoering van de algemene taken van de eigen gemeentelijke organisatie;
- de personele kosten van medewerkers die niet eerder genoemd zijn, maar die werkzaamheden verrichten die niet zijn toe te rekenen aan een of meerdere taakvelden;
- de verzekeringskosten en opleidingskosten voor personeel;
- de bijdrage aan een verbonden partij, voor zover deze verbonden partij werkzaam is voor het taakveld overhead.
De berekening van de tarieven voor de leges, afvalstoffenheffing en rioolheffing houdt rekening met de toerekening van overheadkosten. De overhead wordt toegerekend op basis van de personele omvang die zich bezighoudt met het verstrekken van het desbetreffende product.
Overzicht lasten overhead (bedragen x duizend euro)
Verdeling lasten overhead 2024 | Begroot Primair |
Begroot na wijziging |
Werkelijk 2024 |
Personeel | 7.096 | 7.574 | 7.280 |
Automatisering | 1.173 | 1.569 | 1.338 |
Organisatie | 1.042 | 1.488 | 1.496 |
Huisvestingskosten | 1.168 | 1.151 | 1.222 |
Totaal | 10.479 | 11.782 | 11.336 |
Verdeling werkelijke lasten overhead 2024 | Totaalbedrag | % overhead totaal |
% t.o.v. totale lasten 2024 |
Personeel | 7.280 | 64,2 | 7,6 |
Automatisering | 1.338 | 11,8 | 1,4 |
Organisatie | 1.496 | 13,2 | 1,6 |
Huisvestingskosten | 1.222 | 10,8 | 1,3 |
Totaal | 11.336 | 100,0 | 11,8 |
Het percentage overhead ten opzichte van de totale werkelijke lasten 2024 (exclusief De Bolder) bedraagt 11,8%. Het percentage overhead is volgens de primaire begroting berekend op 14,7%. Het werkelijke percentage is lager ten opzichte van de begroting omdat de overheadkosten stabiel zijn, echter de omvang van de totale uitgaven is gestegen ten opzichte van de begroting, waardoor procentueel het aandeel van de overhead op de totale kosten lager uitvalt.