Hoofdstuk 4A -> Programma's 5 - Samen beleven en bewegen

Visie

Terug naar navigatie - Visie

Dit programma gaat over sport, cultuur, groen en recreatie. De belangrijkste doelstelling hiervan is het creëren en behouden van een fijne, gezonde, sociale en uitdagende leefomgeving. Een divers aanbod aan activiteiten op het gebied van sport, spel, kunst, cultuur en ontspanning en voldoende voorzieningen dragen bij aan een gezonder en gelukkiger leven van mensen. 

Op de plek van de oude Thijsseschool bouwen we een nieuw sociaal-cultureel centrum: het Thijssehuis. Dit wordt een unieke plek voor een gemeente van onze omvang. Hier kunnen initiatieven op het gebied van kunst, cultuur en literatuur elkaar versterken. Het wordt een plek waar iedereen zich op sociaal-cultureel gebied kan vermaken en verder kan ontwikkelen.

De ijsbaan in Den Burg wordt omgevormd tot een park met ruimte voor ontspanning, sport, spel en recreatie, afgewisseld door natuurlijke elementen als bloemrijk grasland, lage beplanting, watergangen, wadi's en boomgroepen.  

De taakvelden natuur, landschap, openbaar groen en (openlucht)recreatie zijn nieuwe, maar logische toevoegingen aan het programma 'Samen beleven en bewegen'. Een goede balans tussen gebruik en  belasting van de fysieke ruimte voor de sociale aspecten enerzijds, en behoud en bescherming van de natuurlijke en landschappelijke waarden van de fysieke ruimte anderzijds, zijn cruciaal voor een vruchtbare toekomst. 

Link naar Visie en Beleid - Texel

5.1 Sportbeleid en activering

Wat willen wij bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen wij bereiken?

5.1 Sportbeleid en activering

Terug naar navigatie - 5.1 Sportbeleid en activering

De gemeente heeft een brede benadering en kijk op de functie van sport. Sport is een leuke en gezonde vorm van vrijetijdsbesteding die bijdraagt aan de vitaliteit van mens en maatschappij. Door sport ontmoeten mensen elkaar. Regelmatig sporten en bewegen vergroot het welzijn en de gezondheid van de sporter. Het bevordert samenwerking, stelt normen en waarden en biedt mogelijkheden voor participatie en integratie. Daarom willen we sport voor alle inwoners stimuleren, laagdrempelig en toegankelijk houden. Dit doen we onder andere door:

- combinatiefunctionarissen en buurtsportcoaches in te zetten 
- subsidies beschikbaar te stellen aan verenigingen
- sportvoorzieningen voor minder draagkrachtige inwoners beschikbaar te stellen

Waar hebben wij al op ingezet?

5.2 Sportaccommodaties

Wat willen wij bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen wij bereiken?

5.2 Sportaccommodaties

Terug naar navigatie - 5.2 Sportaccommodaties

De gemeente bezit een aantal kapitaalintensieve sportaccommodaties, zoals een kunstgrasveld voor voetbal, een atletiekbaan, een openlucht zwembad en een sporthal voor binnensport. Deze sportvoorzieningen worden tegen maatschappelijke tarieven verhuurd, zoals vastgelegd in een tarievenbeleid. Zo wordt sport ook indirect gestimuleerd en is het via deze weg bereikbaar en toegankelijk voor inwoners. Het zwembad heeft een belangrijke functie, zeker voor een gemeente als Texel met een waterrijke omgeving: het kunnen leren zwemmen. En voor de jongste jeugd zijn er voldoende voorzieningen voor spelen, bewegen en ontdekken. 

De ontwikkeling van en aandacht voor sport- en beweegvoorzieningen in de buitenruimte is actueel. Zo is er een pannaveld bij De Skool gerealiseerd en hebben we een Texels speelruimteplan opgesteld, waarin aandacht is voor de verbetering van speelplekken in de dorpen. Daarnaast is in het voorontwerp van de herinrichting ijsbaan ruimte opgenomen voor voorzieningen die mensen stimuleren om meer te bewegen. Verder is in het bos een trimbaan aangelegd en zijn er loop- en beweegroutes in en om de dorpen uitgerold voor jong en oud. Sport is immers voor alle leeftijden!  

Waar hebben wij al op ingezet?

Wat gaan wij ervoor doen?

Terug naar navigatie - Wat gaan wij ervoor doen?
Voorstel Verhoging exploitatiebudget Sportstichting Texel 
Programma/taakveld 5-5.2
Programmabegroting Nieuw en amendement begrotingsvergadering 6 november 2024
Motivatie

Door de grote opwekcapaciteit van de zonnepanelen , en als gevolg daarvan de grote energieteruglevering en terugleverkosten, gestegen energietarieven en vervallen energiesubsidies, zijn de exploitatiekosten op energie substantieel gestegen: € 70.000. Er is i.h.k.v. de open begroting € 45.000 beschikbaar gesteld. Derhalve wordt voorgesteld om deze middelen in 2025 aan te vullen tot de benodigde € 70.000 en dus vanaf 2025 beschikbaar te houden en voor 2025 € 25.000 incidenteel extra beschikbaar te stellen voor de dekking van deze lasten. In 2025 moeten scenario’s opgesteld worden voor de wijze waarop op de exploitatielasten op energie kunnen worden teruggedrongen, waarbij o.a. gedacht kan worden aan: accu’s, batterijen, plaatsen laadpalen, overtollige energie delen met andere gemeentelijke gebouwen in de omgeving en slim omgaan met de omvormers. De resultaten daarvan moeten worden gevoegd bij de evaluatie (beheer en exploitatie TXL Sporthal door de Sportstichting Texel) die in 2025 wordt gehouden, waarna integraal zal blijken wat het financiële perspectief is voor de lange termijn. Financieel € 25.000 incidenteel t.b.v. dekking gestegen exploitatielasten in 2025 en  € 25.000 incidenteel voor de inhuur van experts t.b.v. het opstellen van de scenario’s voor het terugdringen van exploitatielasten.

Amendement begrotingsvergadering

Financieel Bedrag Lasten Dekking

€ 25.000

€ 25.000

Incidenteel

Incidenteel

Begroting 2025

Begroting 2025

Toelichting financieel  

Wat gaan wij ervoor doen?

Terug naar navigatie - Wat gaan wij ervoor doen?

 

Voorstel Financiële consequentie n.a.v. voorstel nieuw beleids- en beheerplan spelen
Programma/taakveld 5-5.2
Programmabegroting Nieuw
Motivatie

Naar aanleiding van het raadsbesluit 18-09-2024  worden de financiële consequenties in de begroting van 2025. Link naar raadsbesluit 18-09-2024

Financieel Bedrag Lasten Dekking

€ 128.000

 

Structureel

 

Begroting 2025 e.v.

Toelichting financieel  
Voorstel Financiële consequentie n.a.v. voorstel nieuw beleids- en beheerplan spelen
Programma/taakveld 5-5.2
Programmabegroting Nieuw
Motivatie

Naar aanleiding van het raadsbesluit 18-09-2024  worden de financiële consequenties in de begroting van 2025. Link naar raadsbesluit 18-09-2024

Financieel

Bedrag investering (excl. BTW)

Dekking
 

€ 75.000

Begroting 2025 e.v. 

Toelichting financieel De afschrijftermijn is 15 jaar

5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie

Wat willen wij bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen wij bereiken?

5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie

Terug naar navigatie - 5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie

De gemeente stimuleert en bevordert een ruim en divers aanbod van kunst en cultuur. We doen dit door het subsidiëren van diverse grote en kleinere instellingen en initiatieven die activiteiten aanbieden en ontplooien op het gebied van beeldende kunst, muziek, dans, theater, film en poëzie.  We dragen zorg voor een stabiel basisaanbod door duidelijke afspraken te maken en vast te leggen in (meerjarige) subsidie-uitvoeringsovereenkomsten, zoals met Artex.

Ook voor deelname aan het landelijke programma 'Cultuureducatie met Kwaliteit', dat voornamelijk wordt ingezet via het basisonderwijs, maken we nieuwe plannen en afspraken voor de periode 2025-2028. 

Daarnaast maken we nieuwe afspraken over de inzet van culturele activiteiten om aan te sluiten bij thema's en speciale doelgroepen uit de Brede SPUK. Denk aan het versterken van de verbinding met de sociale basis, gezond en actief leven en mentale gezondheid.

Verder wordt met de kunstenaar, architect en projectleider van het Thijssehuis gewerkt aan een definitief ontwerp en de realisatie van een kunstwerk in het gebouw.

Waar hebben wij al op ingezet?

Wat gaan wij ervoor doen?

Terug naar navigatie - Wat gaan wij ervoor doen?
Voorstel Bevrijdingsfeest 80 jaar vrijheid
Program/taakveld 5-5.3
Perspectiefnota Ja, is opgenomen in de perspectiefnota 2025
Motivatie In 2025 is het 80 jaar na de bevrijding van de Tweede Wereldoorlog. Dit willen we uitgebreid vieren en hiervoor vragen we een incidenteel budget van € 60.000.
Financieel Bedrag Lasten Dekking
€ 60.000 Incidenteel Begroting 2025
Toelichting financieel  

5.4 Musea

Wat willen wij bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen wij bereiken?

5.4 Musea

Terug naar navigatie - 5.4 Musea

De gemeente ondersteunt en faciliteert bij het onderzoeken, verwerven, behouden en presenteren van kunst, cultuur en erfgoed. We doen dit door het subsidiëren van initiatieven, musea en andere instellingen die op dit gebied activiteiten aanbieden en ontplooien. We dragen zorg voor een stabiel basisaanbod door het maken en vastleggen van duidelijke afspraken in (meerjarige) subsidie-uitvoeringsovereenkomsten, zoals met Stichting Texels Museum.

We evalueren de aanvullende afspraken met Stichting Texels Museum over de inventarisatie- en bewaarplicht van het erfgoed. Ook evalueren we de regeling aangaande de Texelse museumpas, op basis van de ervaringen in 2023 en 2024. Daarnaast werken we een plan uit om het maritieme erfgoed in de Waddenzee zo goed mogelijk te beschermen. Waar mogelijk werken we hierin samen met lokale erfgoedinstanties, andere gemeenten, de Rijksdienst Cultureel Erfgoed en de Provincie Noord-Holland.  

Met betrekking tot archeologie werken we aan een actualisatie van de archeologische beleidskaart (zie ook taakveld 5.5 Cultureel erfgoed) en maken we  plannen om  deze wetenschap nog verder onder de aandacht te brengen bij inwoners. Zo staan de inrichting van de kerkheuvel Vogelmient en archeologisch onderzoek in  de Trompstraat en omgeving in Oudeschild, en bij het archeologisch rijksmonument de Wezentuin op de planning. 

Als het op maritieme archeologie aankomt, gaat de gemeente met andere partijen om tafel voor een plan voor de bescherming van ons maritieme erfgoed. Samenwerking met Den Helder en Hollands Kroon, de provincie en het Rijk is noodzakelijk en ook met kenniscentra als Kaap Skil en het NIOZ.

5.5 Cultureel erfgoed

Wat willen wij bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen wij bereiken?

5.5 Cultureel erfgoed

Terug naar navigatie - 5.5 Cultureel erfgoed

De gemeente ondersteunt en faciliteert bij het beheer en onderhoud van monumenten en (im)materieel cultureel erfgoed. We doen dit door het subsidiëren van instellingen en eigenaren die zich hiermee bezighouden. Toezicht en handhaving voert de gemeente in eigen beheer uit. Een toezichthouder monumenten zet de komende periode extra in op 'handhaving van de instandhoudingsplicht'. 

We zorgen ervoor dat de informatievoorziening over cultureel erfgoed is aangepast aan het nieuwe beleid, en dat de uitvoeringsrichtlijnen en -subsidieregels actueel blijven. Daarnaast organiseren we jaarlijks bijeenkomsten voor monumenteneigenaren en kerkbesturen waarin we ze informeren over en betrekken bij actuele onderwerpen en vraagstukken. Bijvoorbeeld over subsidie- en verduurzamingsmogelijkheden. 

We werken verder aan de uitvoering van de nieuwe regelingen voor de schapenboeten, die volgens het schapenboetenbeleid zijn opgesteld. De collectieve onderhoudsregeling en verzekering zijn daarbij belangrijke onderdelen voor het behoud van de monumentale schapenboeten. We hebben de motie 'Texels erfgoed op peil' opgepakt en inventarisaties uitgevoerd van achterstallig onderhoud van (potentieel) monumentale schapenboeten. Een procedure is opgestart om mogelijk vijf schapenboeten zonder achterstallig onderhoud te benoemen tot  gemeentelijk monument. 

Ook voeren we cultuurhistorische verkenningen uit voor de inpassing van cultureel erfgoed in het Omgevingsplan. Voor een goede basis maken we als eerste stap een cultuurhistorische elementenkaart. Het vervolg  hierop is een eventuele aanwijzingsprocedure voor de status 'gemeentelijk monument' en passen we het erfgoedregister aan.

Waar hebben wij al op ingezet?

Wat gaan wij ervoor doen?

Terug naar navigatie - Wat gaan wij ervoor doen?
Voorstel Schapenboetenbeleid
Program/taakveld 5-5.5
Perspectiefnota Ja, is opgenomen in de perspectiefnota 2025
Motivatie Betreft eenmalig uitvoeringbudget voor restauratie van 3 monumentale schapenboeten met achterstand in onderhoud. Deze extra investering ten opzichte van het door de raad in september 2023 vastgestelde schapenboetenbeleid komt voort uit de motie 'Texels erfgoed op peil', die in die vergadering ook is aangenomen. De investering bedraagt bruto incidenteel
€ 280.579 en kan deels gedekt worden uit de reserve schapenboeten van € 136.244, waardoor per saldo € 144.335 over blijft.  Voor meer informatie verwijzen we naar het bestuurlijk advies dat is aangeleverd voor de raad van mei 2024. Link naar raadsbesluit 22-05-2024
Financieel Bedrag Lasten Dekking
€ 144.335 Incidenteel Begroting 2025
Toelichting financieel  

5.6 Media

Wat willen wij bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen wij bereiken?

5.6 Media

Terug naar navigatie - 5.6 Media

De gemeente stimuleert de ontwikkeling van taalvaardigheid, digivaardigheid, informatievaardigheid en mediawijsheid van inwoners. Hiervoor subsidiëren we diverse grote en kleinere instellingen en initiatieven die activiteiten aanbieden en ontplooien op dit gebied. 
We maken duidelijke afspraken in een (meerjarige) subsidie-uitvoeringsovereenkomst met KopGroep Bibliotheken voor een lokale bibliotheekvoorziening op Texel.  Ook verzorgt, ondersteunt en faciliteert de gemeente (de aanwijzing van) een lokale publieke media-instelling op basis van de Mediawet. Stichting Lokale Omroep Texel (Radio Texel) biedt hiervoor een programma aan dat representatief is voor de belangrijkste lokaal voorkomende culturele en maatschappelijke stromingen.

5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie

Wat willen wij bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen wij bereiken?

5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie

Terug naar navigatie - 5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie

De gemeente onderhoudt, beschermt, faciliteert en ondersteunt natuur, landschap en recreatievoorzieningen. We stimuleren en versterken de biodiversiteit van de openbare ruimte op een manier die aansluit bij het omringende landschap en de specifieke situatie in gebruik en functie. Dit combineren we zoveel mogelijk met klimaatadaptieve maatregelen. Samen met de andere grondeigenaren en terreinbeheerders op Texel willen we ervoor zorgen dat deze maatregelen niet alleen op gemeentelijke grond, maar eilandbreed gerealiseerd gaan worden. 

We werken aan een nieuw groen beleids- en beheerplan. Ook het onderhoud van het openbaar groen passen we hierop aan. De komende jaren gaan we sommige plantvakken anders inrichten. Aan de randen van de dorpen gebruiken we uitgangsmateriaal dat aansluit op het naburige Texelse landschap. 

We sluiten aan bij het provinciale wandelnetwerk en werken samen met terreinbeheerders, provincie, VVV en STIFT aan een eenduidig en kwalitatief wandelnetwerk op Texel.

Waar hebben wij al op ingezet?

Wat gaan wij ervoor doen?

Terug naar navigatie - Wat gaan wij ervoor doen?
Voorstel Groenvoorziening pleintje hoek Warmoesstraat - Schilderend renoveren
Program/taakveld 5-5.7
Perspectiefnota Ja, is opgenomen in de perspectiefnota 2025
Motivatie Het pleintje op de hoek Schilderend-Warmoesstraat in het centrum van Den Burg wordt ook wel 'het Gouden Strookje' genoemd. Het pleintje maakt een versleten en rommelige indruk door de concentratie van verschillende functies. Zo staan er afvalcontainers, grote bomen, bloembakken, kabelkasten en wordt het tevens gebruikt voor het parkeren van fietsen. De boomwortels drukken de bestrating omhoog met het risico op valpartijen. Een renovatie is gewenst om het geheel aantrekkelijker te maken, met nieuwe aanplant en een verbetering van de groeiplaats van de bomen.
Financieel Bedrag Lasten Dekking
€ 50.000 Incidenteel Begroting 2025
Toelichting financieel  

Wat gaan wij ervoor doen?

Terug naar navigatie - Wat gaan wij ervoor doen?
Voorstel Verbeteren biodiversiteit en klimaatadaptatie plantsoenen
Program/taakveld 5-5.7
Perspectiefnota Ja, is opgenomen in de perspectiefnota 2025
Motivatie In navolging op het oude en ter voorbereiding op het nieuwe beheerplan zijn er plekken binnen onze gemeente waar we de biodiversiteit kunnen verhogen en het groen kunnen verbeteren in het kader van hittestress en klimaatadaptatie. Hierbij valt te denken aan Kamerstraat, Epelaan en Dorpsstraat in De Koog, Schilderend en Noordvlak in Den Burg en Commandeurssingel in Oudeschild. De insteek wordt het beperken van hittestress door de aanplant van bomen en het vergroten van de biodiversiteit door grasvelden in te zaaien met wildebloemenmengsels.
Financieel Bedrag Lasten Dekking
€ 100.000 Incidenteel Begroting 2025
Toelichting financieel  

Wat gaan wij ervoor doen?

Terug naar navigatie - Wat gaan wij ervoor doen?
Voorstel Groenvoorziening vervangen
Program/taakveld 5-5.7
Perspectiefnota Ja, is opgenomen in de perspectiefnota 2025
Motivatie Vervanging is noodzakelijk om het areaal op het gewenste kwaliteitsniveau te krijgen. Indien er geen vervanging plaatsvindt, lopen de kosten voor dagelijks onderhoud op. In totaal is een investering van € 600.000 nodig. In de periode 2019 tot en met 2026 wordt jaarlijks € 75.000 beschikbaar gesteld. In 2025 worden weer verschillende groenvoorzieningen aangepakt. Nu in de omgeving van het Vroonlant en Paelwerck in Den Burg. Deze maatregelen vloeien voort uit het Groenbeheerplan dat in 2018 is vastgesteld door de raad.
Financieel Bedrag Lasten Dekking

    € 75.000

-  € 75.000

Incidenteel

Incidenteel

Begroting 2025

Reeds structureel opgenomen (besloten bij begroting 2019) € 75.000

Toelichting financieel  

Wat gaan wij ervoor doen?

Terug naar navigatie - Wat gaan wij ervoor doen?
Voorstel Uitvoering beleidsplan Groene Infrastructuur
Programma/taakveld 5-5.7
Programmabegroting Nieuw en amendement begrotingsvergadering 6 november 2024
Motivatie

Benodigd uitvoeringsbudget bij het beleidsplan Groene Infrastructuur.   

Amendement begrotingsvergadering

Financieel Bedrag Lasten Dekking

€ 50.000

€ 400.000

Incidenteel

Structureel

Begroting 2025

Begroting 2025 e.v.

Toelichting financieel  

Wat gaan wij ervoor doen?

Terug naar navigatie - Wat gaan wij ervoor doen?
Investeringsvoorstel Vervangen werktuiglastdrager
Programma/taakveld 5-5.7
Perspectiefnota Ja, is opgenomen in de perspectiefnota 2025
Motivatie Het voorstel is om het bestaande vervangingsbudget van de werktuiglastdrager (Holder) van € 90.000 te verhogen naar € 155.000 (zie Hoofdstuk 5B-Vervangingsinvesteringen). Een werktuiglastdrager is een machine die vooral gebruikt wordt in de groenvoorziening, maar ook om fietspaden en trottoirs te vegen. De extra kosten zijn het gevolg van sterk gestegen prijzen. 
Financieel Bedrag investering (excl. BTW) Dekking
€ 65.000  Begroting 2025
Toelichting financieel De afschrijftermijn van een dergelijke machine is 8 jaar

Wat gaan wij ervoor doen?

Terug naar navigatie - Wat gaan wij ervoor doen?
Investeringsvoorstel Vervangen aanhangwagens
Programma/taakveld 5-5.7
Perspectiefnota Ja, is opgenomen in de perspectiefnota 2025
Motivatie Het geld is nodig voor de vervanging/aanschaf van drie aanhangwagens. De huidige aanhangwagens zijn meer dan 30 jaar oud, waardoor de bedrijfszekerheid en bruikbaarheid behoorlijk is afgenomen. De aanhangwagens worden voornamelijk gebruikt voor onderhoud van het openbaar groen. De afschrijftermijn wordt gesteld op 20 jaar.
Financieel Bedrag investering (excl. BTW) Dekking
€ 16.500 Begroting 2025
Toelichting financieel De afschrijftermijn wordt gesteld op 20 jaar.

Verbonden partijen in programma 5

5 Beleidsindicatoren

Terug naar navigatie - 5 Beleidsindicatoren
Taakveld Indicator Eenheid Bron Jaar Texel Nederland
5. Sport, cultuur en recreatie Niet - sporters % RIVM 2012 50,8 46,6
2016 56,4 48,7
2020 50,8 49,3
2022 50,2 46,4

Er zijn geen nieuwe gegevens van het RIVM. De cijfers van 2022 zijn het meest actueel.

5 Begroting

5 Wat mag het kosten?

Terug naar navigatie - 5 Wat mag het kosten?
Bedragen x €1.000 meerjaren begroting
Lasten Rekening Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting
2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028
Mutaties reserves 15 0 0 0 0 0 0
Sportbeleid en activering 433 487 395 360 357 289 289
Sportaccommodaties 1.400 1.597 1.725 1.884 1.832 1.824 1.824
Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie 595 596 1.318 1.347 1.332 1.332 1.332
Musea 481 547 668 680 590 590 590
Cultureel erfgoed 442 723 641 1.015 734 734 734
Media 294 316 326 333 333 333 333
Openbaar groen en (openlucht)recreatie 2.744 2.936 2.813 3.841 3.470 3.470 3.470
Totaal lasten programma 5 6.404 7.202 7.886 9.460 8.648 8.572 8.572
Bedragen x €1.000
Baten Rekening Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting
2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028
Mutaties reserves 32 0 0 0 0 0 0
Sportbeleid en activering 9 139 70 70 68 0 0
Sportaccommodaties 403 422 350 350 347 340 340
Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie 82 3 14 14 14 14 14
Musea 554 174 169 174 174 174 174
Cultureel erfgoed 20 5 1 1 1 1 1
Media 0 13 13 13 13 13 13
Openbaar groen en (openlucht)recreatie 207 249 256 302 256 256 256
Totaal baten programma 5 1.307 1.005 874 924 873 798 798
Saldo -5.097 -6.197 -7.012 -8.536 -7.775 -7.774 -7.774