Het kabinet Rutte 4 heeft besloten tot een andere manier te komen voor de berekening van de omvang van het gemeentefonds. Voorheen steeg of daalde het gemeentefonds mee met de uitgaven van de rijksoverheid, het trap of trap af principe. Dit is vanaf 2027 gekoppeld aan de stijging of daling van de economie. Doordat het oude stelsel eindigt in 2025 is 2026 een overgangsjaar met een daling van het gemeentefonds.
Omdat de taken van de gemeente omvangrijker worden en de budgetten worden gereduceerd, is het in balans brengen van het meerjarenperspectief een belangrijk uitgangspunt. Dit start bij een realistische doorberekening van alle kosten, maar er zijn ook keuzes te maken om meer opbrengsten te genereren. Vanuit die gedachten zijn de verhoging van de toeristenbelasting en gekoppeld de forensenbelasting, maar ook een stijging van de OZB van 10% bovenop de trendmatige verhoging.
Doorberekening van de kapitaallasten.
Jaarlijks worden de extra investeringen vastgesteld door de raad, waarbij de kapitaallasten op dat moment worden opgenomen. Vertaald in de meerjarenbegroting geeft het alleen een beeld van een stijging in het eerste jaar, terwijl elk jaar extra investeringen zijn te verwachten. Door een inschatting van deze lasten op te nemen in het meerjarenperspectief, zie regel 17, geeft dit een veel betere prognose van het begrotingssaldo.
Onderstaand een overzicht van de structurele mutaties tot en met de besluitvorming van de raad februari 2025, inclusief het meerjarige saldo van de diverse begrotingsjaren. De volledige samenvatting van de perspectiefnota 2026, inclusief onderstaande voorstellen, is opgenomen onder financiële vertaling voorstellen in deze perspectiefnota.
| Financieel perspectief 2026-2029 | bedragen x € 1.000 | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Nr. | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | ||
| 1 | Begrotingsoverschot 2025 | 2.210 | 224 | 656 | 501 | |
| Autonome ontwikkelingen | ||||||
| 2 | Algemene uitkering | -1.289 | 479 | 297 | 348 | |
| 3 | Stelpost bijtelling algemene uitkering (constante waarde meerjarig in relatie met indexering) | 911 | 0 | 0 | 0 | |
| 4 | Indexatie's | -1.237 | 0 | 0 | 0 | |
| 5 | personeel en bestuur | -900 | 0 | 0 | 0 | |
| 6 | Voordeel rente leningen (incl. Mars Noord - i.v.m toerekenen omslagrente) | 400 | 0 | 0 | 0 | |
| Reeds genomen raadsbesluiten | ||||||
| 7 | Verwerking aangenomen raadsbesluiten na besluit programmabegroting 2024 | -173 | 25 | 0 | 0 | |
| 8 | Leer Werk bedrijf "De Bolder", bijdrage structureel tekort | 0 | -90 | -434 | 0 | |
| Voorstellen perspectiefnota 2026 | ||||||
| 9 | Perspectiefnota 2026 Voorstellen structureel | -509 | 18 | -18 | 18 | |
| 10 | Perspectiefnota 2026 Structurele dekking voorstellen 2026 | 213 | 0 | 0 | 0 | |
| 11 | Perspectiefnota 2026 Structurele kapitaallasten investeringsplan 2026 | -894 | 0 | 0 | 0 | |
| Voorstellen verhogingen belastingen, leges en overige inkomsten | ||||||
| 12 | Trendmatige verhoging OZB, leges, rechten en huren | 126 | 0 | 0 | 0 | |
| 13 | Verhoging Toeristenbelasting 2026 | 562 | 0 | 0 | 0 | |
| 14 | Verhoging forensenbelasting, koppeling toeristenbelasting | 84 | 0 | 0 | 0 | |
| 15 | Verhogen OZB 10% extra 2026 | 220 | 0 | 0 | 0 | |
| 16 | Lucht uit de begroting halen | 500 | 0 | 0 | 0 | |
| Actueel begrotingssaldo perspectiefnota 2026 | 224 | 656 | 501 | 867 | ||
| 17 | Indien rekening houdend met verwachte meerjarige kapitaallasten | 0 | -1.000 | -1.000 | -1.000 | |
| Actueel begrotingssaldo perspectiefnota 2026 met meerjarige kapitaallasten | 224 | -344 | -1.499 | -2.133 | ||
| Toelichting | ||||||
| 1 | Het financiële vertrekpunt voor de begroting 2026 is het begrotingsoverschot van 2025. | |||||
| 2 | Meerjarige structurele mutatie gemeentefonds voor de algemene middelen op basis van de septembercirculaire 2024. | |||||
| 3 | Stelpost prijscompensatie 2026 gemeentefonds omdat de gemeente Texel meerjarig met constante prijzen rekent en nu al wel rekening wordt gehouden met index op uitgaven 2026. | |||||
| 4 | Indexatie bijdrage aan gemeenschappelijke regelingen volgens FUGR, subsidies en overige uitgaven. | |||||
| 5 | Autonome kostenstijging voor personeel, geschat op een CAO van 2% plus periodieken en schaalverhogingen. | |||||
| 6 | Rentevoordeel afgesloten leningen, vertraging uitvoerig investeringsplan/projecten en gerealiseerd rekeningresultaat. | |||||
| 7 | Het gaat om de volgende raadsbesluiten: scholingsgelden gemeenteraadsverkiezingen (8K), regionale samenwerkingsagenda Kop van Noord Holland (-48K), Huis van Ontwikkeling (548K), meerjarenontwikkelplan brandweer (49K), huurkosten tijdelijke huisvesting Vlietkotter (2K), Co-financiering wandelnetwerk (14K), onderzoek kostendekkendheid leges (-400K). | |||||
| 8 | Noodzakelijke bijdrage van gemeente aan het Leerwerkbedrijf de Bolder om het exploitatietekort aan te vullen op basis van de programmabegroting 2025. Wordt geactualiseerd met de programmabegroting 2016. | |||||
| 9 | Voor de specificatie wordt verwezen naar het hoofdstuk financiële vertaling voorstellen. | |||||
| 10 | Voor de specificatie wordt verwezen naar het hoofdstuk financiële vertaling voorstellen. | |||||
| 11 | Voor de specificatie wordt verwezen naar het hoofdstuk investeringsplan. | |||||
| 12 | Trendmatige verhoging op basis van de septembercirculaire 2024 van 2,6% voor de jaarschijf 2026. | |||||
| 13 | Verhoging toeristenbelasting 2026 met € 0,15 cent per persoon per nacht (€ 2.40 naar € 2.55). | |||||
| 14 | Een verhoging toeristenbelasting van € 0,15 cent per persoon per overnachting betekent ook een verhoging forensenbelasting. | |||||
| 15 | Een verhoging OZB belasting van 10% boven op de trendmatige verhoging van 2,6% volgens de septembercirculaire 2024. | |||||
| 16 | Elk jaar is budget beschikbaar om budgetten te verhogen vanwege kostenstijgingen. In de begroting zit nog lucht waardoor niet het volledige budget nodig is voor het verhogen van de budgetten. Op basis van de volledige indexering van € 900.000 wordt dit gereduceerd naar € 400.000. | |||||
| 17 | Voor een reëel meerjarenperspectief is het belangrijk om de verwachte kapitaallasten door investeringen op het eiland inzichtelijk te maken. Gekeken is naar het gemiddelde dat de afgelopen jaren jaarlijks is toegevoegd aan extra kapitaallasten. Dat bedrag is nu meerjarig opgenomen in het meerjarenperspectief. Daarbij ligt een opdracht bij het college om meer inzicht te geven in de toekomstige investeringen en de verwachte kapitaallasten. | |||||